थाइराइडका बारेमा यति बुझ्नै पर्छ
(भिडियो सहित)
थाइराइडका बारेमा हाम्रो समाजमा धेरै भ्रम रहँदै आएको छ । थाइराइड एक प्रकारको ठुलो रोग हो । यो लागेपछि कम मात्र खानु पर्छ । यो लागेपछि निको हुदैन्, भन्ने धेरै भ्रामक बुझाई छ । के हो थाइराइड ? यसका कस्ता लक्षण हुन्छन् ? र यसबाट कसरी जोगिने ? मधुमेह तथा थाइराइड रोग विशेषज्ञ डा.प्रियादर्शनी योञ्जनसँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश:
के हो थाइराइड ?
थाइराइड कुनै रोग हैन । यो एउटा ग्रन्थी हो । यो घाँटीको अगाडीको भाग वा रुद्रघण्टीको तल रहेको हुन्छ । थाइराइड ग्रन्थीले थाइरोक्सिन् टी २० र र्टाइआयोडो थाइरोनीन टी ४० हर्मोन उत्पादन गर्छ । यो हाम्रो शरीरमा धेरै आवश्यक छ । यसले हाम्रो शरीरलाई स्वस्थ राख्न वा मेटाबोलिजमलाई सन्तुलनमा राख्ने काम गर्दछ ।
थाइराइडमा किन समस्या आउँछ ?
विविध कारण थाइरोईड हर्मोन बढी हुँदा पनि समस्या आउँछ भने कम हुँदा पनि । हर्मोन बढी भएर आउने समस्यालाई हाइपर थाइरोडिज्म् भनिन्छ भने कम भएर हुने समस्यालाई हाइपो थाइरोडिज्म् भनिन्छ ।
थाइराइड रोग हुने मुख्य कारणहरु यस्ता छन् :
थाइरोइड हर्मोनको असन्तुलन यही कारणले हुन्छ भन्ने छैन् । यो शरीरको अटो इम्युनको कारणले हुने गर्दछ । यसको साथै वंशाणुगत गुण,क्यान्सर ,मुटु,मृगौला लगायतका रोगको लामो समय औषधि सेवन गर्दा, रुघा खोकी लामो समय लाग्दा पनि यो थाइराइड हुनसक्छ ।
थाइराइडका लक्षणहरु निम्नानुसार देखिन्छ :
- अस्वभाविक तौल बढ्नु ।
- गलगाड आउनु ।
- घाँटी दुख्नु ।
- कसैलाई भोक धेरै लाग्छ भने कसैलाई खाना अरुची हुन्छ ।
- आलस्य हुनु ,थकाई लाग्नु ।
- महिलाहरुमा गर्भ नबस्नु ।
- गर्भ खेर जानु ।
- महिनावारी गडबड हुनु ।
- पुरुषहरुमा वीर्य कम हुनुको साथै यौनइच्छामा कमी आउनु ।
- स्मरण शक्तिमा कमी आउनु ।
- मन स्थिर नहुनु ।
- बच्चाहरुमा थाइराइड भए विकास र वृद्धिमा असर पुग्नु ।
- अनिन्द्रा आदि ।
थाइराइड सबै उमेर समुहका मानिसमा देखिन सक्छ । तुलानात्मक रुपमा पुरुषको तुलनामा महिलामा बढी हुन्छ । महिनावारी वा गर्भवतीको समयमा हर्मोनमा उतारचडाव आउने हुँदा थाइराइड हुने संभावना बढी रहन्छ ।
थाइराईडबाट बच्न यस्ता कुरामा ध्यान दिनुपर्छ ।
यो अटो इम्युन को कारणले हुने भएकाले सबैभन्दा पहिला के गर्दा थाइराइडमा समस्या आउँछ सो बुझनु पर्दछ । यी कुरा गर्यो भने थाइराइडबाट बच्न सहयोग पुग्छ ।
- चिनि लगायत गुलियो कुरा कम खाने ।
- आयोडिनयुक्त नुन खाने ।
- स्वस्थ खानपानमा ध्यान दिने ।
- धुम्रपान, मद्यपान नगर्ने ।
- स्वस्थ व्यक्तिले पनि कम्तिमा वर्षको एकपटक थाइराइड परीक्षण गराउने ।
- कुनै पनि लक्षणको शंका लागेमा तुरुन्त परीक्षण गराउने ।
- गर्भवती तथा दीर्घ रोगीहरुले चिकित्सकको सल्लाह बमोजिम थाइराइडको समय समयमा परीक्षण गराउने ।
भिडियो हेर्नुहोस्:
