उमेर नपुगी मृत्यु हुने रोग मध्य हृदयघात पनि एक हो । यो प्राणघातक र जोखिम युक्त रोग हो । हृदयघातका कारण वर्षेनी धेरैले ज्यान गुमाउने क्रम बढ्दो छ । के हो हृदयघात ? कसरी यसबाट जोगिने ? वरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ डाक्टर शेखर राजभण्डारीसँग गरिएको कुराकानीमा आधारित सामाग्री :

हृदयघात भनेको के हो ?
यो प्राणघातक रोग हो । मुटुमा रगत पुर्याउने धमनीमा बोसो जम्नु वा अन्य कारण स्वचालित रगत प्रवाहमा अबरोध हुदा मुटुका मांसपेशीमा अक्सिजनको कमी हुन्छ । यसले गर्दा मुटुका मांशपेशी आवश्यक रुपमा न त खुम्चन पाउछन न त  फैलन नै । यस्तो अवस्थामा मुटुले काम नगर्नुलाई नै हृदयघात भनिन्छ ।

कस्ता व्यक्तिलाई हृदयघातको जोखिम उच्च रहन्छ ?
हृदयघात कुनै पनि उमेर, लिंगका मानिसलाई हुन्छ । यद्यपी उमेर ढल्कदै गएका मानिसलाई हृदयघात हुने संभावना बढी हुन्छ । साथै, तलका उल्लेखित कारणले पनि हृदयघात हुने संभावना बढाउँछ । 

• बढी तौल ।
• उच्च रक्तचाप ।
• मधुमेह ।
• विलाशी जीवनशैली ।
• तनाब बढी लिने । 
• वंशाणुगत गुण ।
• अस्वस्थ खानपान ।
• मध्यपान, धुम्रपानको बढी सेवन ।

हृदयघातका लक्षण के के हुन् ?
हृदयघात जटिल प्रकारको रोग हो । यसको कुनै पनि लक्षण नदेखिई एक्कासी हुन्छ भन्ने धेरैमा भ्रम छ । तर हृदयघात हुनुपूर्व बिभिन्न किसिमका लक्षणहरु देखिन्छन् । यस्ता लक्षणलाई वास्ता नगरेका कारण हृदयघात हुन्छ । समान्यतयाः हृदयघातका लक्षण निम्न छन् :

• भारी हुने, दुख्ने ।
• हिड्दा स्वाँ–स्वाँ हुने ।
• छातीको बायाँ तर्फ दुख्नु ।
• बढी पसिना आउने ।
• थकानको महसुस हुने ।
• मुटुको गति तिब्र हुने ।
• श्वास फेर्न असहज हुने ।
• कोही कोहीमा ढाड, पेट दुख्ने हुन्छ ।

हृदयघात हुनबाट कसरी बच्ने ?

• नियमित व्यायम गर्ने ।
• उच्च रक्तचाप, मधुमेह र तौललाई नियन्त्रणमा राख्ने ।
• तारेको, बढी मसलादार खाना नखाने ।
• धुम्रपान, मध्यपान नगर्ने ।
• आफ्ना पुस्ताका अग्रजहरुमा यस्तो समस्या भए कम्तिमा वर्षको एक पटक स्वास्थ्य परीक्षण गराउने ।
• रेसेदार खानाको साथै हरिया सागपात र पहेला फलफूल खाने ।
• प्रशस्त सफा पानी पिउने ।

यो रोग लागे पछि समयमा उपचार भएन भने मानिसको मृत्यु हुन्छ । यदी उपचार ढिला गरेको अवस्थामा व्यक्ति बचाउन सकिए पनि पूर्ण रुपमा ठीक नहुने वा अपांग हुने संवाभना प्रवल रहन्छ । तसर्थ कुनै पनि लक्षणको शंका लागे समयमा नै उपचार गराउनु पर्दछ ।

भिडियो हेर्नुस् । 

Hamro Doctor