कोरोनाविरुद्वको खोप अभियानको एक वर्ष : कस्तो रह्यो प्रगति
काठमाडौं,१४ माघ । नेपालमा कोरोनाविरुद्वको खोप लगाउन थालिएको एक वर्ष पुगेको छ । नेपाल सरकारले २०७७ माघ १४ गतेदेखि कोरोनाविरुद्वको खोप अभियान सुरु गरेको थियो ।
नेपालमा २०७७/१०/२ गते औषधि व्यवस्था बिभागले कोरोनाविरुद्वको कोभिसिल्ड खोपलाई आपतकालिन प्रयोगको लागि अनुमति दिएको थियो । ‘कोभिसिल्ड’, अक्सफोर्ड युनिभर्सिटीले एस्ट्राजेनेकासँग मिलेर विकास गरेको खोपको भारतीय संस्करण थियो ।
त्यस्तै चिनियाँ कम्पनीले उत्पादन गरेको खोप ‘भेरोसेल’ नेपालमा प्रयोगका लागि औषधि व्यवस्था विभागले २०७७/११/४ मा आपतकालीन प्रयोगको लागि अनुमति दिएको थियो ।
कोरोनाविरुद्वको पहिलो खोप त्रिवि शिक्षण अस्पतालका निर्देशक डा.दिनेश काफ्ले, शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालका तत्कालिन निर्देशक डा.सागरराज भण्डारी र कोरोना संक्रमितको उपचारमा खटिएका सरुवा रोग विशेषज्ञ डा.अनुप बास्तोलाले लगाएका थिए ।
भारतबाट १० लाख डोज कोभिसिल्ड खोप अनुदानमा उपलब्ध भएसँगै सरकारले पहिलो चरणमा कोरोना महामारीविरुद्ध खटिएका स्वास्थ्यकर्मी, सुरक्षाकर्मी, एम्बुलेन्स,शब वाहन चालक र सरसफाईकर्मीलाई लगाएको थियो ।
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार नेपालमा कोरोना खोप अभियान सुरु भएदेखि हालसम्म ३ करोड ४ लाख ७५ हजार ५ सय ८९ मात्रा खोप लगाइएको छ । जसमध्ये १ करोड ६४ लाख ५८ हजार ४ सय ७५ जना (५४.२५ प्रतिशत)ले कम्तीमा एक मात्रा, १ करोड ३७ लाख ३४ हजार ३ सय ९० जना (४५.२ प्रतिशत) ले पूर्ण मात्रा लगाएका छन् । अतिरिक्त मात्रा लगाउनेको संख्या २ लाख ८२ हजार ७ सय २४ जना रहेको छ ।
नेपालमा अहिलेसम्म ४५ लाख ८२ हजार ८ सय ६६ लाई कोभिसिल्डको पहिलो मात्रा लगाइएको छ । त्यस्तै ३० लाख २ हजार ८ सय ३७ लाई कोभिसिल्डको दोस्रो मात्रा लगाइएको छ भने १ लाख ९२ हजार २ सय ७९ लाई कोभिसिल्डको अतिरिक्क्त मात्रा लगाइएको छ ।
त्यस्तै नेपालमा अहिलेसम्म ९७ लाख ७६ हजार ७ सय १ लाई भेरोसेलको पहिलो मात्रा लगाइएको छ । ७९ लाख १७ हजार ७ सय ४० लाई भेरोसेलको दोस्रो मात्रा लगाइएको छ भने ८२ हजार ७ सय ७६ लाई अतिरिक्क्त मात्रा लगाइएको छ ।
नेपालमा अहिलेसम्म जोनसन एण्ड जोनसन खोप २४ लाख १६ हजार २४ मात्रा लगाइएको छ । त्यस्तै फाइजर खोपको पहिलो मात्रा २ लाख ६१ हजार २ सय ५५ लगाइएको छ भने दोस्रो मात्रा ४३ हजार २ सय १३ लगाइएको छ ।
त्यस्तै मोर्डना खोपको पहिलो मात्रा १८ लाख ३७ हजार ६ सय ५३ लगाइएको छ भने भने ३ लाख ५४ हजार ५ सय ७६ जनाले दोस्रो मात्रा लगाइएको छ ।
खोप अभियानबारे के भन्छन् खोप विज्ञहरु
नेपालमा कोरोनाविरुद्वको खोप अभियान व्यवस्थित रुपमा चल्न नसकेको खोप विज्ञहरु बताउछन । सुरुको समयदेखि नै खोप अभियानलाई कसरी प्रभावकारी बनाउने भनेर सरकारले योजना बनाउन नसक्नुले खोप अभियान प्रभावित भएको उनीहरुको भनाई छ ।
अब अभियानलाई अझै प्रभावकारी बनाएर अगाडि बढाउने हो भने सरकारले बिशेष योजना बनाउनुपर्ने उनीहरुको सुझाव छ । यदि योजना नबनाउने हो भने सरकारले लिएको लक्ष्य हासिल गर्न गाह्रो हुने उनीहरु बताउछन् ।
अहिले विभिन्न कारणहरुले खोप कार्यक्रम नै स्थगीत भइरहेको र त्यसो हुँन नदिँन सरकारले वैकल्पिक योजना बनाउनुपर्ने उनीहरु बताउछन् । अभियानको नेतृत्व गरिरहेका निकायहरुले राम्रोसँग भुमिका निर्वाह गर्न नसक्दा खोप अभियान प्रभावकारी रुपमा चल्न नसकेको उनीहरुको दाबी छ ।
