गिजा स्वास्थ्य सम्बन्धी धेरै मानिस अनभिज्ञ जस्तै छन् । ज्ञान भएकाहरू पनि त्यति सचेत भएको पाइदैन् । अझ कतिपयमा गिजा र दाँतको रोग एकै हो भन्ने गलत बुझाई छ । जसले गिजाको रोग क्रोनिक अवस्थामा पुगेर अन्य अंगमा गम्भीर असर पार्न थालेपछि मात्रै उनीहरू उपचारको लागि अस्पताल पुग्नेगर्छन । गिजामा कस्ता कस्ता रोग लाग्छ र यसबाट कसरी बच्ने भन्ने विषयमा दन्त चिकित्सक तथा गिजारोग विशेषज्ञ डा. रुवी दासको सुझाव यस्तो छ :—

गिजामा लाग्ने रोगलाई पेरियोडेन्ट भनिन्छ । गिजामा धेरै प्रकारका रोग लाग्छन् । गिजामा लाग्ने रोग तुरुन्त दुख्ने, बाहिरबाटै समस्या देखिने खालको नहुन सक्छ । गिजामा रोग लागेको बर्षौपछिसम्म पनि दुखाई नहुन सक्छ । यही कारण पनि गिजा सम्बन्धी रोगलाई बेवास्ता गर्ने प्रवृति बढी छ ।

गिजामा रोग लाग्ने मुख्य कारण :

• दाँत, मुखको सरसफाईमा कमी ।
• दाँतको पिधमा फोहोर अड्कनु ।
• गिजामा घाउ हुँदा वा कुनै संक्रमण हँुदा ।
• शरीरमा हर्मोनको गडबडी ।
• लामो समय ध्रुमपान तथा मध्यपान ।
• वंशाणुगत ।
•  

लक्षणहरू :

गिजाको परीक्षण नगरी गिँजामा रोग लागेको सुरु मै थाहा नहुन सक्छ । तर, समस्या देखिएको धेरै समयसम्म पनि उपचार नगरे गिजामा दुख्ने हुन थाल्छ ।

• गिजाबाट रगत आउने ।
• दाँतले गिजाको भाग छोड्ने वा दाँत हल्लिने ।
• गिजाबाट पिप निस्कने ।
• गिजा सुन्निने ।
• गिजाको रंगमा परिवर्तन आउने ।
• श्वास गनाउने आदि ।

गिजा रोगबाट बच्ने उपाय:

• गिजामा कुनै समस्यानै नआए पनि कम्तीमा वर्षको एक पटक गिँजाको परीक्षण गराउने ।
• मुख र दाँतको सफाई गर्ने ।
• बिहान बेलुका खाना खाएपछि ब्रस गर्ने ।
• ब्रस गर्दा ४५ डिग्रीको कोणमा चारै तिर घुमाएर गर्ने ।
• फल्स गर्ने  ।
• गिजामा कुनै पनि समस्या आए सहेर नबस्ने, गिँजा रोग विशेषज्ञसँग परीक्षण गराइहाल्ने ।
• दाँतको उपचार गराउँदा दक्ष चिकित्सककोमा मात्र गराउने ।

उपचार पद्धति :

गिजाको उपचार महंगो छ, उपचार गर्न निकै गाह्रो पनि हुन्छ जस्ता भ्रम धेरैमा छ । तर रोगको सुरुवाती चरणमै पहिचान भए यसको उपचार एकदमै सहज र सस्तो छ । पछिल्लो समय गिजाको फ्ल्याप सर्जरी हुन्छ । यसमा गिजालाई कोरेर सफा गरिन्छ । लेजरको माध्यमबाट पनि गिजा रोगको उपचार गरिन्छ ।

Hamro Doctor