मधुमेहलाई चिनी रोग अथवा सुगर पनि भन्ने गरिन्छ । शरीरमा ( विशेषगरी रगतमा) गुलियोको मात्रा अथवा सुगरको मात्रा बढेपछि मधुमेह देखिन्छ । चिनी शरीरमा राम्ररी प्रयोग नहुनु वा शरीरले चिनीलाई राम्रोसँग प्रयोग गर्न नसक्नुलाई चिनी रोग भनिन्छ । फिजीसियन डा. राजेन्द्र रिजालले मधुमेह हुने कारण, यसलाई कसरी नियन्त्रणमा राख्ने भनेर केही सुझाब दिएका छन् । जानौं डा. रिजालको सुझाब ः—

कारण

चिनी रोग लाग्नुका थुप्रै कारण छन् । जसमध्ये वशांणुगत कारण पनि एक हो । परिवारमा आमाबाबु, दाजुभाई जो सुकैलाई पनि मधुमेह छ भने यो रोग लाग्न सक्छ । यस्तै धेरै मोटा मानिसलाई पनि मधुमेहको सम्भावना उच्च रहन्छ । 

मधुमेहका लक्षण

• शरीरमा आलश्यता बढ्नु । 
• मुख सुख्खा हुने । 
• थकान हुने । 
• दुब्लाउँदै जाने ।
• तिर्खा धेरै लाग्ने ।
• तारन्तार पिसाब लाग्ने । 
• इन्फेक्सनको सम्भावना बढी हुने ।
• भोक धेरै लाग्ने ।
• घाउ निको हुन समय लाग्ने । 

बच्ने उपाय

• मोटोपनबाट बच्ने ।
• धु्रम्रपान नगर्ने ।
• खानपानमा ध्यान दिने ।
• नियमित ब्यायाम गर्ने ।  
• उपचार 

कुन प्रकारको सुगर हो पत्ता लगाएर सोही अनुसार उपचार गर्ने गरिन्छ । सुरुकै अवस्थामा रोग पत्ता लागेमा ट्याब्लेट औषधि सेवन गरी उपचार गरिन्छ ।  सुईमार्फत इन्सुिलन दिनुपर्ने हुन्छ । 

सुझाबहरु:

• खानपान फेरबदल गर्ने गरौं । 
• दैनिक ब्यायाम गर्ने । 
• खाना खाँदा सबैको मात्रा मिलाएर खाने । 
• सक्रिय जीवनशैली अपनाउने । 
   

Hamro Doctor