भक्तपुर–साबिक दुली गागिस ६, रुकुमका १२ वर्षीय धनबहादुर बस्नेतलाई २०७३ भदौमा एक्कासि दाहिने आँखमा कीराले टोकेजस्तो भयो । बिस्तारै सुन्निँदै गयो । गाँकै एक स्वास्थ्यचौकमीमा उपचारका लागि जाँदा त्यत्तिकै सुन्निएको हो । औषधि खाएपछि निको हुने सल्लाह भयो । उनले नियमित औषधि खाए । ‘औषधि खाँदासम्म मात्र सुन्निएको बस्यो,’ उनले भने, ‘फेरी सुन्नी रह्यो, दुख्न थाल्यो ।’ केही नलागेपछि उनी अभिभावकका साथ उपचार गराउन रक्षाचौर(दाङमा रहेको आँखा अस्पताल) पुगे । यो समाचार आजको कान्तिपुर दैनिकबाट लिइएको हो । 

रक्षाचौरमा उपचार हुन नसकेपछि गत मंसिरमा बाबुका साथ उनी काठमाण्डौको तिलगंगा आँखा अस्पताल आए । तिलगंगाबाट धनबहादुरलाई शिक्षण अस्पताल महाराजगञ्ज् रिफर गरियो । शिक्षण अस्पतालले भने आँखामा क्यान्सर भएको भन्दै किमोथेरापीका लागि कान्ति बाल अस्पतालमा पठाएको उनी बताउँछन् । ‘कान्तिमा किमो गरियो, शिक्षण अस्पतालमा अप्रेसन गरी आँखा निकालियो,’ उनी भन्छन् । असार १ बाट थप उपचारका लागि उनी भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालमा रेडियोथेरापी गराउँदै छन् । शुक्रवारसम्म १९ पटक रेडियोथेरापी गरेको र ३० पटक गराउनुपर्ने कन्सल्टेन्ट क्लिनिकल अन्कोलोजिस्ट विभागीय प्रमुख डा. राजेन्द्र बरालले बताए । 

धनबहादुरलाई ‘सफ्ट टिस्यू सार्कोमा आई’ नामक जटिल किसिमको क्यान्सर लागेको डा. बरालले बताए । रेडियोथेरापीले निको नभए पुनः किमो गराउनुपर्ने उनको सुझाव छ । सामान्य कृषक परिवारमा जन्मिएका धनबहादुर बाबु (बमबहादुर) भन्दा केही टाठाबाठा छन् । उनका बाबुछोरा महाराजगञ्जस्थित आरोग्य बिरामी आश्रममा बस्दै आएका छन् । कहिल्यै काठमाण्डौ नआएका उनका बाबुछोरा आश्रममा त बस्छन् तर, उपचार खर्च जुटाउन सकेका छैनन् । ‘मेरै उपचारका लागि बाबु काठमाण्डौ आउनुभएको हो,’ उनले भने, ‘उपचारका लागि उहाँ भरिया काम गर्नुहुन्छ ।’ आश्रममा बिरामीले मात्र खान पाउने र कुरुवालाई भने बाहिरै खानाको जोहो गर्नुपर्दा बाबुलाई खानाको समस्या भएको उनी बताउँछन् । महाराजगञ्जबाट भक्तपुर क्यान्सर अस्पताल जाने खर्चसमेत नहुँदा हिँडेरै आउजाउ गर्ने उनले सुनाए । आफ्नो एक आँखा गुमेपनि अर्कोले संसार नियाल्न चाहेको उनी बताउँछन् । राजधानीबाट उनको घर आवतजावत गर्न निकै टाढा भएकाले सरकारले उपलब्ध गराउँदै आएको विपन्न नागरिक उपचार कोषबाट बञ्चित हुनुपरेको अस्पताल प्रशासनले जनाएको छ । कोषबाट सुविधा लिन साबिक गाविस वा गाउँपालिकाको सिफारिस लिनुपर्ने भएकले धनबहादुर सुविधा पाउनबाट बञ्चित छन् । उनको अवस्था हेरेर अस्पतालले भने केही सहुलियत गरिरहेको प्रशासन शाखाकी राजमती गोसाईंले बताइन् । 

दुलीमै रहेको बालहित निमाविमा कक्षा ६ मा अध्ययनरत धनबहादुर आँखाको क्यान्सरकै कारण पढाइबाट समृत बञ्चित छन् । उपचारका लागि बाबुले भरिया काम गर्नु परेकाले अस्प्ताल एक्लै धाउने उनी सुनाउँछन् । चिकित्सकले भने बिरामीको कुरुवा नहुँदा उनको उपचारमा समस्या परेको बताउँछन् । 

‘चिकित्सकले रेडियोथेरापी गरिसकेपछि किमो गराउनुनपर्ने हुनसक्छ भन्नुभएको छ,’ उनले भने, ‘किमो गराउँदा धेरै खर्च लाग्छ मेरो परिवारको उपचार गराउन सक्ने क्षमता छैन।’ गाउँमा आमा र १४ वर्षीय दाइमात्र भएकाले आयस्रोत नभएको उनले बताए । एउटा कित्रिम आँखा राख्ने र अर्कोको सहायताले पढेर ठूलो मान्छे बन्ने सपना रहेको बताउँदै भने, ‘मनकारीमार्फत सहयोगको अपिल गर्छु ।’ एकपटक किमो गराउन करिब १८ देखि २० हजार लाग्ने डा. बरालले बताए । 

Hamro Doctor