काठमाडौं, ३ वैशाख । उपत्यकाका ९ सय ६३ स्वास्थ्य संस्था नवीकरण र दर्ता भई सरकारी मापदण्डअन्तर्गत आएका छन् । संशोधित स्वास्थ्य निर्दे्शिका २०७३ अनुसार तोकिएको म्यादभित्र काठमाडौं जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयमा उक्त संख्यामा स्वास्थ्य संस्थाहरू दर्तारनवीकरण भएको कार्यालय प्रमुख महेन्द्र श्रेष्ठले जानकारी दिए । कार्यालयले दर्ता र नवीकरणका लागि चैत मसान्तसम्म म्याद तोकेको थियो ।

डेन्टल, आँखा र छालासम्बन्धी काम गर्ने जम्मा ९ सय ६३ स्वास्थ्य संस्थालाई कार्यालयले आवश्यक दस्तुर लिएर सरकारी मापदण्डभित्र ल्याएको श्रेष्ठले बताए । ‘मापदण्डमा आउन स्वास्थ्य संस्थाले अधिकतम ३ लाख २० हजारसम्म जरिवाना तिरेका छन्,’ उनले उनले भने । मापदण्डभित्र आउने धेरैजसो नयाँ दर्ता र नवीकरणमा डेन्टल क्लिनिक आएको श्रेष्ठको भनाइ छ । ‘सिलबन्दीमा पनि डेन्टल क्लिनिक नै बढी परेका थिए,’ उनले भने ।

लामो समय नवीकरण नगरेका स्वास्थ्य संस्था जरिवाना धेरै तिर्नुपर्ने डरले मापदण्डमा आउन आनाकानी गरिरहेका थिए । ‘त्यसैले होला नयाँ स्वास्थ्य संस्था मात्रै दर्ता प्रक्रियामा आएका छन्,’ उनले भने । म्याद गुजारेकाले ५ गुणा दस्तुर तिरेर मात्र नवीकरण गर्न सक्ने संशोधित निर्दे्शिकामा व्यवस्था गरिएको छ । निर्दे्शिकाअनुसार नै मन्त्रालयले चैतपछि नवीकरण प्रक्रिया बन्द गरेको छ । म्याद सकिएका संस्थाको चैतपछि नवीकरण नहुने कार्यालयका सूचना अधिकारी पुष्कर बिजुक्छेले बताए । उनका अनुसार काठमाडौंको गोंगबु क्षेत्रका संस्था दर्ता प्रक्रियामा आएका छन् ।

स्वास्थ्य मन्त्रालयले गत मंसिरमा अनुगमन गरी अधिकांश स्वास्थ्य संस्था अवैध पाइएको जनाएको थियो । मन्त्रालयले निर्दे्शिका संशोधन गर्दै संस्थालाई कानुनी दायरामा आउन निर्देशन दिएको थियो । निर्देशिकाअनुसार दर्ता तथा नवीकरण नभएका निजी अस्पताल, क्लिनिक, पोलिक्लिनिक, फार्मेसी, प्रयोगशाला, नर्सिङ होम, स्वास्थ्य अनुसन्धान केन्द्रलगायत स्वास्थ्य संस्थाले चैतभित्र दर्ता तथा नवीकरण हुनुपर्ने थियो । तोकिएको अवधिभित्र दर्ता तथा नवीकरण प्रक्रियामा नआउने संस्था सधैंका लागि खारेज गर्ने मन्त्रालयले जनाएको थियो । त्यस्ता संस्थाका सञ्चालकलाई भविष्यमा कुनै पनि स्वास्थ्य संस्था सञ्चालन अनुमति प्रदान नगर्ने व्यवस्थासमेत निर्दे्शिकामा गरिएको छ ।

जनस्वास्थ्य कार्यालयका अनुसार उपत्यकामा मात्र करिब १६ सय स्वास्थ्य संस्था छन् । ‘९ सय ६३ मात्रै नियमभित्र आए,’ प्रमुख श्रेष्ठले भने, ‘बाँकी स्वास्थ्य संस्था बन्द गरियो, अब नयाँ संस्था मात्रै दर्ताका लागि आउन सक्छन् ।’

(आजको कान्तिपुर दैनिकमा फातिमा बानुले लेखेको समाचार)

Hamro Doctor