सावधानीको लागि याद गर्नुहोल की वैकल्पिक उपचारको लागि जानुअघि अर्थोपेडिक डाक्टरकहाँ जँचाएर कम्मरदुखाइको पछाडी कुनै गम्भीर कारण छ कि छैन भन्ने यकिन गर्नुहोस् ।

यदि अपरेशन नै गर्नुपर्ने अथवा अन्य गम्भीर रोग रहेछ भने वैकल्पिक उपचारले फाइदा नहुने सम्भावना छ । उत्तिकै खतराको पनि सम्भावना हुन्छ । यदि त्यस्तै खासै गम्भीर रोग छैन भने मात्र कुनै पनि वैकल्पिक उपचारपद्धति तपाईंको इच्छाअनुसार गराउनुभए हुन्छ । केही लोकप्रिय उपचार पद्धतिहरु बारे तल संक्षिप्त परिचय ज्ञानको लागि उल्लेख छन् । 

१. एक्युपंचरः यो एक चाइनीज चिकित्सापद्धति हो । यसमा शरीरको निश्चित भागहरुमा विभिन्न लम्बार किसिमका सुइरोहरु घुसाएर उपचार गरिन्छ । पुरानो ढाड दुखेको जसमा विभिन्न परीक्षणबाट खासै रोग देखिएको छै भने यो उपचारपद्धति ढुक्क भएर अपनाउन सकिन्छ । 

२. एक्युप्रेशर: यो पनि एक्युपंचरकै सिद्धान्तमा आधारित छ । यसले शरीरको विभिन्न भागहरुका निश्चित विन्दुहरुमा सुइरोको सट्टा विभिन्न माध्यमहरु जस्तैः औला वा मसाज र वा लट्ठी आदिले दवाब दिएर गरिन्छ । 
३. योगः यो भनेको शारीरिक विभिन्न आसन ग्रहण गरेर शारीरिक तथा मानसिक स्वच्छता तथा आरम ल्याउने विधि हो । 

गर्ने समय: बिहान सबेरै अथवा साँझ भुजा खानुअघि । 
 

गर्न नहुने अवस्थाः कुनै बिरामी अवस्थामा, उच्च रक्तचापमा, असाध्य कम्मर दुखेका बेला, वा डिस्क स्लिप भएको बेला, रजस्वला भएको बेला आदि । 
कम्मरको लागि लाभदायक आसनहरु 
भुजङ्गासन
पवनमूक्तासन
धनुवासन
अर्धहलासन
नौकासन आदि, 
 

४. काइरोप्राक्टिक: यो पश्चिमी मुलुकहरुमा ज्यादै लोकप्रिय वैकल्पिक उपचार पद्धति हो । यसमा ढाडको मालिस गरेर हाडहरुलाई मिलाएर उपचार गरिन्छ । कारण यो पद्धतिमा ढाडमा हाडहरुको स्थानमा अनमेलबाट शरीरमा रोगहरुको उत्पत्ति हुन्छ र समाधान नै ती ढाडका हाडहरुको स्थानमा मालिस गरेर मेलमा ल्याउनाले हुन्छ भन्ने सिद्धान्तमा आधारित छ । यो भरखरै दुखेको तथा दीर्घकालिन कम्मरको दुखाइलाई प्रभावकारी छ । तर अपरेशन गर्नुपर्ने र अन्य गम्भीर रोगबाट उत्पन्न कम्मरदुखाइलाई लाभदायी हुँदैन । 
 

५. आरोमाथेरापीः विभिन्न सुगन्धहरु सुँघाएर वा त्यसमा दुखाइ क मगर्ने, मानसिक तनाव निवारण गर्ने, थकावट दूर गर्ने र शारीरिक तथा मानसिक आराम दिने यस वैकल्पिक उपचार पद्धतिलार्य आरोमाथेरापी भनिन्छ । यसमा सुगन्धहरु प्राकृति तेलबाट लिइएको हुन्छ । कृत्रिम सुगन्ध अथवा कृत्रिम तेलबाट प्राप्त सुगन्धले चाहीँ यसरी काम गर्दैन । पुरानो कम्मरदुखाइमा प्रायः प्रयोग हुने १. लामेन्दर २. मार्जोराम ३. रोजमारी ४. ल्केरीसेज आदि हुन् । 
 

भरखरको दुखाइमाः मिर्च, अदुवा र बिर्च आदि प्रयोग गरिन्छ । 
 

६. मसाजथेरापीः त्यसै दुखिराखेको कम्मरमा मालिस गर्दा मांसपेशीहरु खुकुलो भएर दुखाइ कम हुन जान्छ । १०–१५ मिनेटको हल्का मालिस राम्रै हुन्छ । 
 

Hamro Doctor