किन लाग्छ झाडापखाला ? लक्षण, उपचार र बच्ने उपाय
काठमाडौं, २ असार । दुषित खाना तथा पानीका कारण लाग्ने रोग झाडापखाला बालमृत्युको प्रमुख कारक तत्वको रुपमा रहँदै आएको छ विकाशोन्मुख देशहरुमा । नेपालमा पनि झाडापखालाजन्य रोगका कारण वर्षमा झण्डै १५ हजार बालबालिकाको ज्यान जाने गरेको तथ्यांक छ । विश्वमा हुने कुल बाल मृत्युमध्ये एक चौथाइ झाडापखालाकै कारण हुने गरेको बताइन्छ ।अहिले वर्षातको समय छ । यो समय झाडापखालाले सबैभन्दा धेरै सताउने वा महामारीकै रुप लिने समय पनि हो । तर यहाँनेर बुझ्नैपर्ने कुरा के हो भने झाडापखाला सजिलैसँग उपचार गरेर निको पार्न सकिने रोग हो । समयमै यसका लक्षण पहिचान गर्नेहो भने सामान्य औषधि तथा जिवनजलकै सेवनले समेत यो रोग निको हुन्छ । अलिक जटिल अवस्थामा सुइ मार्फत पनि सरीरमा तरल पदार्थ तथा औषधि आपूर्ति गर्नुपर्छ । तर यदि झाडापखाला लाग्दा हेलचेक्राइ गरियो भने यसले ज्यानै लिन बेर लगाउँदैन ।
झाडापखालाका लक्षण यी हुन्
–दिनमा ३ पटक भन्दा बढी दिसा लाग्नु ।
–बान्ता हुनु ।
–शरीरमा पानीको मात्रा कम हुँदै जानु ।
–आँखा गड्ने ।
–पिसाब थोरै हुने ।
–बिरामी शिथिल हुँदै जाने ।
–बच्चाले दूध चुस्न नसक्ने ।
–रुँदा आँसु नआउने ।
–पेट दुख्ने ।
यस्ता लक्षण देखिनु झडापखालाको लक्षण हो । झाडापखाला भएका बिरामीले समयमा उपचार नपाएमा बिरामीको मृत्यु समेत हुनसक्छ । त्यसैले झाडापखाला लागेमा उपचार गर्नुपर्छ । झाडापखालाको उपचार घरमै पनि गर्न सकिन्छ ।
झाडापखाला लागेमा यस्तो गर्नुस्
–पुनर्जलीय झोल बनाएर खाने ।
–उमोलेको पानी, भातको माड, दालको रस, गेडागुडी वा तरकारीको रस प्रशस्त मात्रामा खाने ।
–स्तनपान गराइरहेको शिशूलाई झाडापखाला भएमा धेरै पटक स्तनपान गराउने ।
–पाँच वर्ष मुनिका बालबालिकालाई स्वास्थ्यकर्मीको सल्लाहमा पुनर्जलीय झोलसँगै जिङ्क चक्की खुवाउने ।
–पुनर्जलीय झोल खादा पनि झाडापखाला निको नभएमा स्वास्थ्यसंस्थामा लैजानुपर्छ । स्वास्थ्य र सरसफाइमा ध्यान दिएमा झाडापखाला लाग्नबाट बच्न सकिन्छ ।
झाडापखाला लाग्नबाट कसरी बच्ने ?
–साबुन पानीले मिचिमिचि हात धुने बानी बसाल्ने ।
–राम्ररी पाकेको खानेकुरा खाने ।
–ताजा खानेकुरा मात्र खाने ।
–खानेकुरालाई झिँगा, धुलोबाट सुरक्षित राख्ने ।
–काँचै खाने तरकारी तथा फलफूल राम्रोसँग पखालेर खाने ।
–पानी शुद्धिकरण गरेर मात्रै पिउने ।
–शौचालयमा मात्रै दिसापिसाब गर्ने ।
–फोहारमैलालाई उचि तरिकाले विसर्जन गर्ने ।
(सरुवारोग विशेषज्ञ डाक्टर शेर बहादुर पुनसँग गरिएको कुराकानीमा आधारित)
.jpg&w=179&h=128&static=true)
