पछिल्लो समय काठमाडौं उपत्यका सहित देशैभर तापक्रम बढ्दै गएको छ । तापमान बढ्नासाथ मानिसमा विभिन्न स्वास्थ्य समस्या पनि देखिन थाल्छ । ती मध्येको एक हो टाउको दुख्नु । तर, गर्मीका कारण टाउको दुख्यो भनेर चुप लागेर बस्नु हुँदैन । टाउकोको दुखाई सामान्य अवस्थादेखि गम्भीर प्रकृतिको हुन्छ ।

टाउको दुख्नुको मुख्य कारण 

• चर्को घाममा हिड्नाले ।
• लामो समयसम्म मोबाईल, कम्प्युटर चलाउदा, टिभी हेर्दा ।
• चिया, कफी, धुम्रपान, मद्यपान ।
• अनावश्यक तनाव ।
• पिनास ।
• शारीरिक मानसिक थकान ।
• माइग्रेन ।
• धेरै समयसम्म भोको बस्नु ।

उपचार

• कागती र अदुवाको रस समान मात्रामा मिसाएर तबसम्म पिउने जबसम्म निको हुँदैन ।
• मोबाईल, कम्प्युटर जस्ता इलेक्ट्रोनिक सामान लामो समयसम्म प्रयोग गरेर टाउको दुुुखेको बेला कन्चट, घाँटी र निधारमा औंलाले हलुका मसाज गर्नु पर्छ । साथै केहीबेर आँखा चिम्लेर आराम गर्ने । 
• धनिया र पुदिनाको पातको पेस्ट बनाएर निधारमा लगाउने ।
• पिनास, रुघा र माइग्रेनले हुने टाउको दुखाईमा सुठो वा अदुवाको पेस्ट बनाएर निधारमा लेप लगाउने ।
• पानी प्रशस्त र नियमित सेवन गर्ने । 
• भोक लागेको बेला जथाभावी खाना खानु भन्दा पनि स्वस्थकर खाना खाने ।
• घाममा हिँड्दा छाताको प्रयोग गर्ने । सकेसम्म घाममा बाहिर ननिस्कने ।

यति उपाय अपनाएर पनि टाउको दुखाई निको भएन भने वा टाउको निरन्तर दुखिरहेको छ भने सम्बन्धित चिकित्सकसँग परामर्श गर्नुपर्छ ।

(आयुर्वेद चिकित्सक डा. अमित कर्णसँगको कुराकानीमा आधारित )

Hamro Doctor